İki insan hakları örgütü, yaptıkları açıklamada İran’ın 2023’te en az 834 kişiyi idam ettiğini söyledi.
Bu sayı, ülkede idam cezalarının zirveye çıktığı 2015’ten bu yana en yüksek rakam.
İran’da geçen yıl gerçekleştirilen infazların sayısı 2022’ye göre yaklaşık yüzde 43 arttı.
Tahran yönetimi son yıllarda ölüm cezasına çarptırılan mahkumları “asılarak” infaz etti.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) ve Paris merkezli Ölüm Cezasına Karşı Birlikte (ECPM) ortaklaşa hazırlanan raporda, geçen yıl 834 infazın gerçekleştirildiği ortaya çıktı.
Her iki resmi verilere göre de İran’da 2015 yılında 972 kişi idam edildi.
Bu, son yirmi yılda bir yılda 800’den fazla infazın gerçekleştiği ikinci olay.
Rapora göre geçen yıl en az 22 kadın idam edildi. Bu son 10 yılda kadınlar arasında görülen en yüksek rakam.
İnsan hakları örgütleri, Mahsa Amini’nin Eylül 2022’de gözaltında öldürülmesinin ardından patlak veren protestoların ardından İran’ı ölüm cezasını “toplumda korku yaymak” için kullanmakla suçladı.
UST Direktörü Mahmud Amiri Mukaddem, 834 rakamını “şok edici bir rakam” olarak nitelendirdi.
Mukaddem ayrıca, “rejimin iktidarını sürdürmesinin tek yolunun toplumsal korku aşılamak olduğunu, idam cezasının da bu amaca yönelik en önemli araç olduğunu” değerlendirdi.
STK’lar, İran’ın Mahsa Amini protestoları sırasında güvenlik güçlerine yönelik saldırı iddialarıyla bağlantılı davalarda dokuz kişiyi idam ettiğini söylüyor.
Başta uyuşturucuyla bağlantılı olmak üzere diğer suçlardan dolayı infazlar arttı.
Azınlıklara mensup kişiler en yüksek idam oranına sahip
Raporda, “Uyuşturucu bağlantılı infazların sayısındaki 2023 yılında 471 kişinin olağanüstü artışı, yani 2020’de kaydedilen rakamlara göre 18 kat artış endişe verici” deniyor.
Ülkenin güneydoğusunda, Pakistan sınırına yakın bölgelerde yaşayan Sünni Beluclar başta olmak üzere etnik azınlıklara mensup kişilerin, “uyuşturucu bağlantılı suçlamalarla” idam edilenler arasında en büyük grubu oluşturduğu iddia edildi.
Raporda 167 Beluci’nin idam edildiği bilgisi yer alıyor ve Beluci topluluğu İran nüfusunun yüzde 5’ini oluştursa da 2023’teki toplam idamların yüzde 20’sini oluşturuyor.
ECPM direktörü Raphael Chenuil-Hazan, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin (UNODC) “cevap vermemesinin” İranlı yetkililere “yanlış sinyal gönderdiğini” söyledi.
İran’da infazların çoğu hapishane kampüsünde gerçekleştiriliyor ancak raporda, 2023’te ülkede halka açık yerlerde gerçekleştirilen infazların sayısının 2022’ye göre üç kat arttığı ve yedi kişinin halka açık alanlarda asıldığı belirtildi.
